KALP KAPAK HASTALIKLARI

Giriş

​

Kalp,  iki adet karıncık (ventrikül) ve iki adet kulakçık (atriyum) olmak üzere  4 odacıktan oluşmaktadır. Temel görevi kendine ulaşan temiz kanı aorta vasıtası ile tüm vücuda ve kirli kanı pulmoner damar aracılığı ile akciğerlere pompalamaktır.  Kalbin sol tarafında sol karıncık ile sol kulakçık arasında mitral kapak, sol karıncık ile aorta arasında aort kapak bulunur. Kalbin sağ tarafında ise, sağ karıncık ve sağ kulakçık arasında triküspit kapak, sağ karıncık ile akciğer atardamarı arasında pulmoner kapak bulunur.

Kapakçıkların temel görevi kalp bölümleri arasında tek yönlü kan geçişi sağlamaktır.  Mesela mitral kapak sol kulakçıktan kanın serbest bir şekilde sol karıncığa geçişini sağlarken tam tersi kan geçişine müsaade etmez. Yani normalde sol karıncıktan sol kulakçığa kan geçişi olmaz.  Mühendislik tabiri ile kalp kapakları çek valfler gibi işlev görürler. Eğer kapaklar bir takım hastalıklardan dolayı ters akımı engelleyemez ise geriye doğru kan kaçırır ve kapak yetersiziliği ortaya çıkar.  Bazı hastalık durumlarında da kapaklarda daralma meydana gelebilir ve kapak yapıları normal kan geçişini kısıtlayabailir.  Aynı kapakta hem darlık hem de yetersizlik geliştiği de olmaktadır.

​

Aort yetersizliği

​

Aort kapak normalde sol karıncıktan aortaya kanın geçişine müsaade ederken aortadan sol karıncığa kan geçişine izin vermez. Aort yetmezliği geliştiğinde, aortadan sol karıncığa kan geçişi olur. 

Romatizmal ateş, yaşlılığa bağlı kapak kireçlenmeleri ve doğumsal kapak hastalıkları aort yetersizliğinin en sık nedenleri arasındadır.

Ytersizlik  gelişmesi durumunda erken evrede kalp bu yetersizliği tolere eder. Ancak yıllar içinde yetersizlik ilerledikçe kalpte genişleme ve kalp yetmezliği gelişmeye başlar.  Uzun dönemde kapak yetersizliği kalbi yormaya başlar.  Bu durum geliştiğinde hastada çabuk yorulma ve nefes darlığı şikayetler ortaya çıkar. Bu şikayetlerin ortaya çıkması bir an evvel kapak yetersizliğine müdahale edilmesi gerektiğini  göstermektedir. 

​

Aort Yetersizliği Tanısı Nasıl Konulur?

​

Hastanın muayenesinde kalpte duyulan üfürüm ile aort kapak yetersizliğinden şüphelenilir. Kesin tanı ekokardiyografi(kalbin ultrasonu) ile konur. Eko ile aort yetersizliğinin derecesi de saptanmaktadır. Yetersizlik ileri derecede ise ve  hastada  şikayetler oluşturuyor ise ameliyat kararı verilir.

​

Aort Darlığı:

​

Aort kapak sol ventrikül ile aorta arasındadır. Vücuda kan pompalanırken tüm temiz kan bu kapaktan geçerek organlara dağılır.

Doğumsal kalp hastalıkları, romatizmal ateş ve yaşlılığa bağlı kapak kireçlenmesi aort darlığının en sık nedenlerindendir.

Darlık gelişmesi durumunda erken evrede kalp bu darlığa rağmen kanı pompalayabilir fakat önündeki engeli aşmak için daha kuvvetli kasılacağı için  kalp kasları kalınlaşır.  Uzun dönemde kapak darlığının oluşturduğu direnç kalbi yormaya başlar.  Kalp, vücudun ihtiyacı olan kanı organlara gönderememeye başlar. Bu durum geliştiğinde hastada göğüs ağrısı, çabuk yorulma, nefes darlığı ve bayılma şikayetler ortaya çıkar. Bu şikayetlerin ortaya çıkması bir an evvel kapak darlığına müdahale edilmesi gerektiğini  göstermektedir.  

​

Aort Darlığı Tanısı Nasıl Konulur?

​

Hastanın muayenesinde kalpte duyulan üfürüm ile kapak hastalığından şüphelenilir. Kesin tanı ekokardiyografi(kalbin ultrasonu) ile konur. Eko ile aort darlığının derecesi de saptanmaktadır. İleri derecede daralmış kapaklarda,  hastanın şikayetlerine göre ameliyat kararı verilir.

​

Aort Darlığı Tedavisi Nedir?

​

Aort darlığı, kalbin mekanik bir sorunu olduğu için tedavisi de mekank olarak darlığın giderilmesidir. Bu amaçla açık kalp ameliyatı ile kapak değişimi yapılmaktadır. Yapay kapak olarak metal mekanik kapaklar kullanılabileceği gibi metal olmayan biyoprotez kapaklarda kullanılabilir.

Metal kapaklar, bozulma gerçekleşmeden uzun yıllar işlev görebilmektedirler. Ancak , metal kapak yerleştirilen hastaların ömür boyu coumadin kullanması gerekmektedir.  Coumadin,  etkisi kişiden kişiye değişen ve alınan gıdalar ile etkinliği artıp azalabilen bir ilaçtır.  Bu nedenle de  coumadin etkinliğini takip etmek için sürekli kan tahlili ile takip edilmesi gerekmektedir. 

Biyoprotez kapak takılan hastalarda coumadin kullanma zorunluluğu yoktur. Fakat bu kapaklar da metal kapaklar kadar uzun ömürlü olmamaktadır. Metal kapaklara göre daha çabuk yıpranmaktadırlar. Bu nedenle biyoprotez kapaklar yaşlı hastalarda tercih edilmektedir.

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

TAVI (Ameliyatsız, kasıktan  aort kapak yerleştirme işlemi)

​

Yaklaşık son 10 yıldan beri aort darlıklı hastalara ameliyatsız yeni bir tedavi yaklaşımı uygulanmaktadır. TAVI açık kalp ameliyatını kaldıramayacak kadar yaşlı ve genel durumu bozuk hastalara uygulanmaktadır. Sıklıkla kasıktan uygulanmakla beraber, bacak damarları uygun olmayan hastalarda göğüs ön duvarından, direkt kabe açılan bir pencere vasıtası ile de  uygulanabilmektedir. 

TAVI işleminde aort kapak içerisine balon şişirilerek biyoprotez kapak yerleştirilmektedir. TAVI işlemi sonrası da coumadine gerek yoktur.

​

Mitral Darlığı

​

Mitral kapak sol kulakçık ile sol karıncık arasındadır. Akciğerden temizlenerek gelen kan bu kapak aracılığı ile sol karıncığa ulaşır. Mitral darlığı oluştuğunda sol kulakçıktan sol karıncığa kan geçişi sınırlanır.

Mitral darlığının en sık nedeni romatizmal ateştir.

Darlık gelişmesi durumunda sol kulakçıkta basınç artar ve akciğerlerde bu nedenle sıvı birikir. Akciğerlerde biriken sıvı nefes darlığına yol açar. Bu şikayetlerin ortaya çıkması bir an evvel kapak darlığına müdahale edilmesi gerektiğini  göstermektedir. 

​

Mitral Darlığı Tanısı Nasıl Konulur?

​

Hastanın muayenesinde kalpte duyulan üfürüm ile kapak hastalığından şüphelenilir. Kesin tanı ekokardiyografi(kalbin ultrasonu) ile konur. Eko ile mitral darlığının derecesi de saptanmaktadır. İleri derecede daralmış kapaklarda,  hastanın şikayetlerine göre ameliyat kararı verilir.

​

Mitral Darlığı Tedavisi Nedir?

​

Mitral darlığı, kalbin mekanik bir sorunu olduğu için tedavisi de mekanik olarak darlığın giderilmesidir.  Bu darlığı gidermek için uygun olan kapaklarda balon ile genişletme işlemi yapılabilir. Kapak uygunluğunu tespit etmek için ayrıntılı bir eko ve tee (yemek borusundan yapılan eko) değerlendirmesi gerekmektedir. 

Eğer hastanın kapağı balon ile genişletmeye uygun değilse açık kalp ameiliyatı ile kapak tamiri veya kapak değişim işlemi yapılmaktadır.

Metal kapaklar, bozulma gerçekleşmeden uzun yıllar işlev görebilmektedirler. Ancak , metal kapak yerleştirilen hastaların ömür boyu coumadin kullanması gerekmektedir.  Coumadin,  etkisi kişiden kişiye değişen ve alınan gıdalar ile etkinliği artıp azalabilen bir ilaçtır.  Bu nedenle de  coumadin etkinliğini takip etmek için sürekli kan tahlili ile takip edilmesi gerekmektedir. 

​

Mitral Yetersizliği

​

Mitral kapak sol kulakçık ile sol karıncık arasındadır. Akciğerden temizlenerek gelen kan bu kapak aracılığı ile sol karıncığa ulaşır.

Normalde mitral kapak sol karıncıktan sol kulakçığa kan geçişine müsaade etmez. Birtakım hastalıklar nedeni ile mitral kapak yapısı bozulur ise sol karıncıktan sol kulakçığa kan kaçar.

Romatizmal ateş , mitral kapakta çökme (MVP, mitral kapak prolapsusu), koroner damar hastalığı ve yaşlılığa bağlı kapak kireçlenmeleri mitral yetersizliğinin en sık nedenleri arasındadır.

Yetersizlik  gelişmesi durumunda erken evrede kalp bu yetersizliği tolere eder. Ancak yıllar içinde yetersizlik ilerledikçe kalpte genişleme ve kalp yetmezliği gelişmeye başlar.  Uzun dönemde kapak yetersizliği kalbi yormaya başlar.  Bu durum geliştiğinde hastada çabuk yorulma ve nefes darlığı şikayetleri ortaya çıkar. Bu şikayetlerin ortaya çıkması bir an evvel kapak yetersizliğine müdahale edilmesi gerektiğini  göstermektedir. 

​

Mitral Yetersizliği Tanısı Nasıl Konulur?

​

Hastanın muayenesinde kalpte duyulan üfürüm ile mitral kapak yetersizliğinden şüphelenilir. Kesin tanı ekokardiyografi(kalbin ultrasonu) ile konur. Eko ile aort yetersizliğinin derecesi de saptanmaktadır. Yetersizlik ileri derecede ise ve  hastada  şikayetler oluşturuyor ise ameliyat kararı verilir.

​

Mitral Yetersizliği Tedavisi Nedir?

​

Mitral yetersizliği, kalbin mekanik bir sorunu olduğu için tedavisi de mekanik olarak yetersizliğin giderilmesidir. Bu amaçla açık kalp ameliyatı ile kapak değişimi yapılmaktadır. Yapay kapak olarak metal mekanik kapaklar kullanılmaktadır.

Metal kapaklar, bozulma gerçekleşmeden uzun yıllar işlev görebilmektedirler. Ancak , metal kapak yerleştirilen hastaların ömür boyu coumadin kullanması gerekmektedir.  Coumadin,  etkisi kişiden kişiye değişen ve alınan gıdalar ile etkinliği artıp azalabilen bir ilaçtır.  Bu nedenle de  coumadin etkinliğini takip etmek için sürekli kan tahlili ile takip edilmesi gerekmektedir. 

Mitral pozisyonda biyoprotez kapaklar nadiren tercih edilmektedir.

Son yıllarda mitral kapak tamiri de tecrübeli merkezlerce uygulanmaya başlanmıştır. Uygun olan kapaklarda yapılacak tamir işlemi ile mekanik kapağın dezavantajlarından korunmuş olunmaktadır.

​

Mitraklip (Mitral mandallama işlemi)

​

Ameliyat şansı olmayan mitral yetersizlik hastalarında kasıktan uygulanan bir işlemdir.  İki yaprakçıklı olan mitral kapağın yaprakçıkları bir mandal aracılığı ile birbirine yaklaştırılarak mitral yetersizliği azaltılmaktadır. Ameliyat şansı olmayan, ameliyatı kaldıramayacak hastalarda son çare olarak düşünülen bir tedavi yöntemidir.